Obrazy, do których warto się odnieść podczas matury ustnej z języka polskiego

“Wolność wiodąca lud na barykady”
E. Delacroix (czyt. Delakrła), 1830

Motywy: wojny, rewolucji, klas społecznych, wolności, przywództwa, kobiety, walki

ukazanie przekroju różnych grup społecznych – od biedoty, robotników, po zamożną klasę społeczną (mężczyzna w cylindrze)
ukazanie zjednoczenia społeczeństwa na rzecz wspólnej sprawy i wspólnego dobra
obraz dotyczy przewrotu lipcowego z 1830 roku
każdy walczy „czym może”
tytułowa „wolność” jest tu uosobiona – to półnaga kobieta z flagą Francji. Możemy utożsamiać ją z symbolem Francji – Marianną, która na głowie na charakterystyczną czapkę kojarzoną z Rewolucją Francuską

„Urizen stwarzający świat”
William Blake, 1794

Motywy: Boga, stwórcy, architekta, alfy i omegi, stworzenia, Boga kreatora, starca

Tytułowego Urizena można utożsamić z Bogiem, stwarzającym świat
Urizen jest przedstawiony jako starzec o długich, rozwianych włosach
scena jest dynamiczna
Urizen ze swoich rąk „wypuszcza” trójkąt- symbol Boga (Trójcy Świętej)
Poświata, która otacza Urizena przypomina Omegę, zaś połączona z trójkątem – alfę. Alfa i Omega to również symbol boskości początku i końca
Nie widzimy oblicza Boga, co dodatkowo potęguje nastrój tajemniczości; zachowana zostaje granica sacrum3. „Paryż widziany z okna”
Marc Chagall, 1913

Motywy: miasta, snu, oniryzmu, surrealizmu, społeczeństwa, dwulicowości, dualizm, pozytywnego/negatywnego wpływu miasta na bohatera, wyobraźni, społeczeństwa

na surrealistycznym obrazie został przedstawiony Paryż
pierwszy plan prezentuje nam kota z ludzką twarzą, obok siedzi postać o dwóch obliczach – jedno jest niebieskie (być może to smutek?), drugie żółte (być może to spokój/ radość?)
zza barwnej ramy widoczne są uliczki Paryża z kamienicami i spacerowiczami. Spacerowicze ułożeni są w pozycji horyzontalnej, co potęguje efekt dziwaczności miasta i wizualizacji wyobrażeń twórcy
obok wieży Eiffla, na niebie, zawieszony został mężczyzna. Można by rzec, że leci on na trójkącie, niczym na fantazyjnej paralotni
pod oknem widoczny jest pociąg z wagonikami. Jedzie on „do góry nogami”
Kompozycja tła (nieba) układa się w wielobarwne trójkąty. Geometryczność kompozycji można dostrzec również w innych częściach obrazu
wnioski: czy Paryż Chagalla to miasto przyjazne? Czy jego mieszkańcy są dwulicowi, udając, że „mają serce na dłoni”? A może ta „dziwaczność” to efekt swobody, tego że w Paryżu każdy może być kim chce?

„Sąd ostateczny”
Hans Memling, między 1461 a 1471

Motywy: Sądu ostatecznego, końca świata, sądzenia, winy, kary, nagrody, piekła, nieba, psychomachii, walki dobra ze złem, zbawienia, potępienia, diabła

„Sąd ostateczny” to tryptyk. Oznacza to, że obraz podzielony jest na 3 części. Na lewej części namalowane zostało niebo, na prawej – piekło. Po środku Archanioł Michał dokonuje podziału ludzi – na zbawionych i grzesznych; czyni to za pomocą wagi i pastorału.
mimika ludzi zbawionych i potępionych jest bardzo sugestywna
Aniołowie mają kolorowe suknie i spokojne twarze, diabli są ciemni, mają agresywny i przerażający wyraz twarzy
warto zwrócić uwagę na szatana ze skrzydłami motyla. Czy ma to symbolizować zło kryjące się pod postacią piękna? Czy są to raczej skrzydła ćmy, czyli nocnego motyla?
należy omówić symbolikę ognia piekielnego i cierpień potępionych
na schodach do Królestwa Niebieskiego stoi św. Piotr, wręczając ludziom szaty (wcześniej to on otrzymał od Jezusa klucze do Królestwa Niebieskiego).
nagość ludzi może oznaczać powrót do utraconego raju. Tak zostali stworzeni, tak też będą sądzeni – nadzy, bez możliwości ukrycia siebie i swych przewinień

„Kobiety zbierające kłosy”
Jean-Francois Millet, 1857

Motywy: pracy, pracy fizycznej, zmęczenia, kobiety, wsi, prostego życia, natury, codzienności, upływającego czasu, żniw

obraz przedstawia 3 pracujące kobiety, są pochylone, skupione na pracy
kobiety ubrane są w robocze suknie i fartuchy z długim rękawem, co zapewne ma stanowić zabezpieczenie przed słońcem. Na głowach mają czapki i chusty.
mają śniadą cerę i spuchnięte, duże dłonie, co świadczyć może o ich zmęczeniu i sumiennej, ciężkiej pracy
w tle widoczne są inne pracujące osoby, których pracy dogląda mężczyzna siedzący na koniu
prawdopodobnie jest to czas żniw, pod koniec lata, a na początku jesieni

„Wędrowiec nad morzem mgły”
Caspar David Friedrich, 1818

Motywy: Podróży, homo viatora, natury, wolności, refleksji, myśliciela, filozofa, wędrówki, pielgrzyma, romantyka

wędrowiec na obrazie został przedstawiony tyłem. Widoczny jest jego elegancki ubiór (jakby nieadekwatny do przechadzki w wysokie góry), laska i bujna, jasna czupryna.
wędrowiec jedną nogę swobodnie opiera na wzniesieniu. Patrzy przed siebie w nieskończoną głębie chmur i mgieł
obraz dobitnie przedstawia monumentalizm i potęgę przyrody. Czarne skały kontrastują z bielą mgieł, za to harmonijnie współgrają z granatowymi barwami, wyłaniającymi się spośród mgły
wędrowca często utożsamia się z romantykiem, który na łonie natury odnajduje możliwość wewnętrznego dialogu i odzwierciedlenie swej burzliwej duszy

„Pejzaż z upadkiem Ikara”
Pieter Bruegel, 1557

Motywy: codzienności, natury, pracy, sielanki, spokoju, Ikara, tragedii, śmierci, ignorancji na ludzkie cierpienie

na pierwszym planie została przedstawiona pracująca postać. Orzący pole nie ukazuje swojej twarzy
dookoła rozpściera się sielankowy, piękny krajobraz
na drugim planie stoi pasterz wpatrujący się w niebo, być może widzi tam lecącego Dedala?
Ikar nie jest widoczny na obrazie bezpośrednio. Widoczne są jedynie jego nogi i skrzydła, zanurzone w morzu – po prawej części obrazu, niedaleko statku.
obraz może być symbolem codziennych, małych końców świata. Ukazaniem, że śmierć dzieje się w sielankowy, zwykły dzień. Może też ukazywać, że ludzie nie zwracają uwagi na cudzą tragedię.

„Stańczyk”
Jan Matejko, 1862

Motywy: polityki, zatroskania, zmartwień, smutku, ignorancji, narodu, patriotyzmu

obraz ukazuje nadwornego błazna, który odpoczywa w jednej z bocznych komnat zamku
tytułowy Stańczyk załamany jest sytuacją utraty Smoleńska przez Polskę
jako jedyny troszczy się o losy swojej ojczyzny, podczas gdy w Sali obok trwa huczna zabawa
Za oknem widoczna jest kometa, która symbolizować może zniszczenie Polski
obraz jest wyrazem absurdu politycznego – jedynie nadworny błazen wyczuwa polityczne zagrożenia, płynące z decyzji oddania Smoleńska
twarz Stańczyka to autoportret autora – samego Jana Matejki

„Trwałość pamięci”
Salvador Dali, 1931

Motywy: surrealizm, sen, oniryzm, czas, temporalny (upływającego czasu), pamięci, zapomnienia, fantazji, wyobraźni, pustkowia

obraz powst… wiecie co? Może ja zrobię o taki podpis. On mówi wszystko. O obrazie i o twórcy:

Pewnego wieczoru Dalí, mimo wcześniejszych planów pójścia z przyjaciółmi do kina, postanowił z powodu zmęczenia i lekkiego bólu głowy pozostać w domu. Kiedy Gala wyszła, on nadal siedział przy stole rozmyślając o filozoficznych problemach “supermiękkości” wywołanych pod wpływem sera (stąd ów paranoiczno-krytyczny camembert), w związku z bardzo ostrym camembertem, jaki jedli na zakończenie kolacji. Następnie udał się do swojej pracowni, aby zgodnie ze swoim zwyczajem jeszcze raz spojrzeć na obraz. Był to pejzaż z okolic Port Lligat.
Wiedziałem, że klimat, jaki udało mi się w nim stworzyć, powinien stanowić tło jakiejś idei, jakiejś zaskakującej wizji, ale nie miałem najmniejszego pojęcia, co by to mogło być. Chciałem już zgasić światło, kiedy nagle “ujrzałem” rozwiązanie. Zobaczyłem dwa miękkie zegarki, z których jeden zwisał żałośnie z suchej gałęzi oliwnego drzewka

źródło: wikipedia

Chyba tyle nam wystarczy.

„Śniadanie wioślarzy”
August Renoir (czyt. Renułar), 1881

Motywy: relacje międzyludzkie, społeczeństwo, śniadanie, sielanka, odpoczynek, miłość, zauroczenie, refleksja, biesiada

na obrazie zostało ukazanych wiele postaci, między którymi możemy dostrzec wiele relacji
każda osoba wnosi swoją własną historię, zdaje się snuć niepowtarzalną opowieść
warto zwrócić uwagę na mimikę poszczególnych postaci, ich elegancki, wytworny ubiór i czułe spojrzenia

ZAŁĄCZNIKI:
Analiza i interpretacja dzieła malarskiego
Analiza i intepretacja obrazu (1)