praca u podstaw polegała na:
- rozpowszechnianiu oświaty;
- leczeniu i edukowaniu najuboższych warstw społeczeństwa;
- podnoszeniu poziomu życia społeczeństwa (szczególnie ludzi biednych);
- zabieganiu o rozwój nauki i techniki;
- podejmowaniu działań na rzecz rozwoju gospodarczego kraju;
- widoczna jest m.in. w postępowaniu Stanisława Wokulskiego w powieści “Lalka” (pomoc Mariance oraz Węgiełkowi).
August Comte i jego filozofia
- uznawany za twórcę filozofii pozytywistycznej i socjologii;
- pozytywny oznacza tu realny (rzeczywisty, nieabstrakcyjny), ścisły i pewny, a także relatywny;
- przedmiotem przemyśleń filozofii mogą być jedynie fakty – zjawiska mierzalne i rzeczywiste;
nowela
- to gatunek literacki należący do rodzaju, jakim jest epika
- krótki utwór literacki pisany prozą;
- wyraźnie zarysowana, jednowątkowa fabuła i akcja;
- treść dotyczy motywu lub wydarzenia, posiadającego znaczenie symboliczne;
- najczęściej akcja noweli dzieje się w określonym miejscu i czasie;
- przykładem pozytywistycznej noweli może być “Kamizelka” Bolesława Prusa lub “Gloria victis” Elizy Orzeszkowej
utylitaryzm
- przekonanie o potrzebie działania dla dobra ogółu, nie jednostki;
- jednostka powinna być użyteczna dla społeczeństwa, dopiero to da jej szczęście i spełnienie;
ewolucjonizm
- ojcem teorii ewolucji jest Karol Darwin;
- zarówno przyroda, jak i społeczeństwo podlegają pra- wu ewolucji – czyli nieustannym przemianom, polegającym na zapewnieniu sobie przetrwania przez jednostki najlepiej zaada- ptowane do otaczających je warunków;
relatywizm
- pojęcia takie jak dobro, zło czy piękno są względne i nie ma możliwości ich uniwersalnego zdefiniowania;
- kwestionuje pojęcie obiektywizmu (człowiek jest w stanie ocenić coś jedynie ze swojej perspektywy);
- świata nie da się określić w jednoznaczny sposób;
- relatywista mógłby powiedzieć, że „nic nie jest czarno-białe”;
agnostycyzm
- w świecie nie ma nic pewnego, a całkowite poznanie rzeczywistości jest niemożliwe;
- w znaczeniu religijnym agnostycyzm oznacza brak możliwości znalezienia dowodów na istnienie Boga;
- od ateizmu agnostycyzm odróżnia się brakiem radykalności – możliwe, że Bóg istnieje, lecz nie jesteśmy w stanie tego sprawdzić;
asymilacja Żydów
- próba zwalczenia konfliktu między Polakami a Żydami mieszkającymi na polskich ziemiach;
- konflikt między Żydami pielęgnującymi swoje zwyczaje, religię i język, a Polakami o odrębnych tradycjach;
- zachęcanie do stopniowego przyjmowania języka polskiego oraz kultury przez Żydów, z zachowaniem własnego wyznania;
emancypacja kobiet
- dążenie do zrównania praw kobiet i mężczyzn w zakresie decyzji społecznych i politycznych;
- edukowanie płci żeńskiej w obrębie zawodów technolo- gicznych czy fizycznych, w celu znalezienia pracy zawodowej;
scjentyzm
- założenie według którego jedynym pewnym źródłem wiedzy jest nauka;
- rzeczywistość należy badać w sposób doświadczalny, nie duchowy;
- pochwała osiągnieć nauk ścisłych;
powieść realistyczna
- skupienie się na psychologicznych i społecznych motywach działań bohatera;
- obiektywny sposób narracji;
- fabuła jest najczęściej wielowątkowa, a wydarzenia dzieją się chronologicznie;